ارتودنسی چیست؟

ارتودنسی، همچنین به نام های دیگری نیز خوانده می شود مثل اورتودنسی، ارتودنتیک، Orthodontics و Orthopedic این رشته از زمینه های تخصصی دندانپزشکی است که عمدتا با دندان ها و فک ها سر و کار دارد. در این رشته به تشخیص، پیشگیری و اصلاح مشکلات دندان ها و فکین پرداخته می شود. یک متخصص ارتودنسی کسی است که پس از فارغ التحصیلی در دندانپزشکی، به صورت تخصصی در این رشته تحصل می کند. این زمینه توسط تلاش های ارتودنتیست های پیشگام مانند Edward Angle و Norman William Kingsley ایجاد شده است.

واژه شناسی ارتودنسی: این واژه از ریشه یونانی ارتوس orthos به معنای درست و صاف و دونت odont به معنی دندان گرفته شده است.

انواع ارتودنسی

انواع دستگاه های ارتودنسی به دو دسته کلی ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک تقسیم می شود که هر کدام از این دو دستگاه به نوبه خود با مواد و وسایل و روش های مختلف دیگری مورد استفاده است مثل ارتودنسی با:

• استفاده از براکت‌های فلزی

• براکت‌های همرنگ دندان

• براکت ‌های فلزی یا سرامیکی بدون الاستیک

• ارتودنسی از پشت دندان یا سیستم لینگوال

• ارتودنسی شفاف یا نامرئی

به طور معمول درمان های مالوکژن (نامرتبی دندان ها و فکین) 1 الی 2 سال به طول می انجامد. این عمل به کمک براکت هایی انجام می شود که به آرامی و با دقت هر 4 تا 8 هفته یک بار توسط ارتودنتیست تغییر می کند. برای درمان ماکلوژن یا نامرتبی دندان ها بر اساس تشخیص پزشک و نیاز هر بیمار روش های مخصوصی در نظر گرفته می شود. برای درمان مراجعین در سنین 8 تا 14 سال یعنی افرادی که در سن رشد قرار دارند، ارتودنتیست دامنه وسیعی از روش های درمانی را می تواند در نظر بگیرد به خصوص در مورد اصلاح ناهنجاری های اسکلتی مربوط به فکین. اگر سن رشد اسکلتی مراجعه کننده تمام شده باشد و دیگر استخوان های ناحیه رشد زیادی ندارند جراحان فک و صورت به کمک ارتودنتیست ها خواهند آمد و به تکمیل روند درمان مالوکژن کمک خواهند کرد.

کشیدن دندانها در برخی موارد ممکن است برای کمک به درمان ارتودنسی ضروری باشد. پیشنهاد می شود شروع درمان برای overjets و دندان های جلوزده در کودکان به جای انتظار تا زمانی که کودک به سن نوجوانی برسد سریعا شروع کنید . تحقیقات نشان داده است که شروع به موقع درمان باعث کاهش آسیب به دندان های جانبی و مرکزی و نیش می شود. با این حال نتیجه درمان در انتهای کار متفاوت نیست و در هر سنی که برای درمان ارتودنسی مراجعه کنید در نهایت نتیجه مطلوب مورد نظر را خواهید گرفت. یکی از بهترین متخصصین ارتودنسی را انتخاب کنید و به پزشک خود اعتماد کنید.

ارتودنسی ثابت

با گذشت زمان دستگاه های ارتودنسی ثابت در حال جایگزینی با دستگاه های ارتودنسی متحرک است زیرا این دستگاه ها قابل شستوشو و راحتتر است اما نکته ای که درباره دستگاه های ارتودنسی ثابت غیر قابل انکار است تاثیر بیشتر این نوع دستگاه ها در روند درمان است و به به طور مشخصی نسبت به دستگاه های متحرک نتیجه بهتری را نشان داده اند. زیرا از لحاظ بیومکانیک روند تاثیر بهتری بر روی دندان ها دارند و دامنه وسیعی از دندان ها را تحت تاثیر قرار می دهند. دستگاه ارتودنسی ثابت قادر به حرکت دادن دندان ها در ابعاد و جهات مختلف است بنابراین موقعیت دندانی نهایی پس از ایده آل تر است.

بر اساس آماری که توسط جامعه بین الملل سلامت دهان و دندان در انگلیس در سال 2013 منتشر شده است روند استفاده از دستگاه ارتودنسی ثابت نسبت به دستگاه ارتودنسی متحرک به شدت در حال کاهش است این آمار در بین سال های 1993 تا 2013 انجام شده است. این آمار نشان می دهد کودکان نسل جدید تمایل کمتری به استفاده از دستگاه ارتودنسی ثابت دارند.

ارتودنسی ثابت دارای چهار قسمت اصلی میباشد که عبارتند از؛

• براکت

• باندینگ یا بند فلزی

• سیم (آرچ وایر)

• حلقه کشی لیگاچور (به الاستیک لیگاچور یا اورینگ نیز شناخته می‌شود)

کاربرد ارتودنسی ثابت

دستگاه ارتودنسی ثابت به طور معمول زمانی استفاده می شود که درمان ارتودنسی شامل حرکت دندان ها در 3 محور اصلی دهان است. این حرکات می توانند شامل موارد زیر باشند:

1. روتیشن یا چرخش دندان ها زمانی که دندان ها در قوس قرار ندارند و مشکل contact displacement یا همان عدم تماس صحیح دندان ها وجود دارد.

2. در درمان شلوغی دندان ها زمانی که تعداد زیادی از دندان ها را در جهات مختلفی باید به طور همزمان حرکت داد.

3. تقسیم و یا تغییر شیب محور طولی دندان که در آن زاویه دندان و نوک دندان تغییر می کند.

4. حرکت کل دندان ها به سمت قوس دندان در مواقعی که دندان ها از این قوس خارج شده اند.

ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک به عنوان پلاک دندان نیز شناخته می شود وسیله ای است که بر خلاف ارتودنسی ثابت به دندان ها نمی چسبد و توسط بیمار قابل حرکت و خارج کردن از دهان است تمیز می شود و دوباره توسط بیمار سر جایش گذاشته می شود. ارتودنسی متحرک برای اصلاح موقعیت یک یا چند دندان و برای حرکت دندان به سمت قوس استاندارد دهان مورد استفاده قرار می گیرد.

موارد کاربرد ارتودنسی متحرک

وسایل ارتودنسی متحرک به طور معمول برای اصلاج یکی از ناهنجاری های زیر کاربرد دارد و می توان از تاثیرگذاری این نوع از ارتودنسی در موارد زیر سود برد:

1. افزایش قوس محیط یا همان فضای در دسترس

2. جایگذاری مجدد دندان در قوس دندان

3. افزودن یا خارج کردن دندان

اجزای ارتودنسی متحرک شامل

اجزا اکتیو یا فعال

اجزا نگهدارنده

پایه اکریلیک

لنگرگاه